De Russische invasie van Oekraïne is wereldwijd door overheden en bedrijven breed veroordeeld. Westerse landen hebben Rusland ongekend zware sancties opgelegd. Hiermee is de op tien na grootste economie ter wereld de facto afgesloten van de rest van de wereld.

Een aanzienlijk aantal Russische banken heeft geen toegang meer tot het internationale betaalsysteem SWIFT. De centrale bank kan niet meer putten uit een groot deel van de noodreserves – zo’n 580 miljard euro – in vreemde valuta.

Financiële autoriteiten hebben beslag genomen op de vermogens van prominente Russische oligarchen, en investeerders probeerden de afgelopen twee weken zo snel mogelijk aandelen van Russische bedrijven van de hand te doen. De waarde van de roebel zakte hierdoor tot recordlaagtes en de kredietwaardigheid van Rusland werd tot junkstatus gedegradeerd.

De economische pijn wordt niet alleen door de Russische financiële markten gevoeld. Binnen een dag na de invasie van Oekraïne lieten de grootste bedrijven ter wereld weten niet langer zaken te willen doen met Rusland.

In de olie- en gassector schreven BP, Shell en Exxon zo'n dertig miljard dollar, omgerekend 28 miljard euro, af op hun investeringen in Rusland. Een grote exit uit een van de grootste energie-exporterende landen ter wereld.

De massale exodus die volgde na de inval van Oekraïne, van autofabrikanten tot streamingplatfoms, sneed banden door met een land waar veel bedrijven al decennialang - sinds de val van de Sovjet-Unie - aanwezig waren.

Hieronder een lijst van de tien grootste bedrijven die Rusland compleet verlaten hebben of die hun zakelijk activiteiten hebben stilgelegd:

Apple

Marktwaarde: 2.490 miljard euro
Sector: Consumentenelektronica

's Werelds meest waardevolle bedrijf, Apple, is gestopt met de verkoop van haar producten in Rusland. De beschikbaarheid van Apple Pay is beperkt en ook zijn functionaliteiten van Apple Maps bij de weergave van Oekraïne sterk teruggebracht. Dat doet het bedrijf naar eigen zeggen om Oekraïense burgers te beschermen.

Apple heeft de invasie van Oekraïne veroordeeld en laat weten alle export naar Russische verkoopkanalen stopgezet te hebben. Voor deze terugtrekking uit Rusland waren iPhones de op twee na best verkochte smartphones in deze markt. Volgens onderzoek van Counterpoint zijn 13 procent van alle telefoons in Rusland van Apple.

BP

Marktwaarde: 89 miljard euro
Sector: Olie en gas

Energiebedrijven zijn altijd de grootste investeerders in Rusland geweest. Toch waren zij een van de eersten die de banden met 's werelds op twee na grootste olieproducent verbraken.

De eerste grote energiereus die aankondigde Rusland te verlaten, was de grootste investeerder in het land: BP. 

Binnen een paar dagen na de Russische invasie kondigde BP het einde aan van een dertigjarig partnerschap met het Russische staatsbedrijf Rosneft. De oliegigant kondigde aan het aandeel in de samenwerking - 20 procent - van de hand te doen. Deze beslissing kost BP 23 miljard euro en zorgt ervoor dat de olie-en aardgasproductie van het bedrijf met een derde wordt verminderd.

BP-bestuursvoorzitter Helge Lund zei: "BP is al meer dan dertig jaar in Rusland actief, en we hebben gewerkt met briljante Russische collega's. De militaire actie van Rusland vertegenwoordigt echter een fundamentele verandering" in het doen van zaken met Rusland.

Shell

Marktwaarde: 185 miljard euro
Sector: Olie en gas

Uren na de baanbrekende beslissing van BP volgde Shell. Het olieconcern kondigde eveneens aan de Russische markt te verlaten. Shell liet weten alle samenwerkingen met Russisch staatsbedrijf Gazprom af te stoten. Zoals het aandeel van 27,5 procent in de Sakhalin-II vloeibaar aardgasfaciliteit, het 50 procent belang in de Salym Petroleum Development en de Gydan energieonderneming. Shell trekt zich ook terug uit het inmiddels begraven Nord Stream 2-project.

"We zijn geschokt door de grote aantallen slachtoffers in Oekraïne door een gewetenloze daad van aggressie, die de Europese veiligheid bedreigt", liet Shell CEO Ben van Beurden in een verklaring weten.

Volgens Shell had het bedrijf aan het einde van 2021 voor 2,75 miljard euro aan investeringen in de Russische samenwerkingen.

ExxonMobil

Marktwaarde: 316 miljard euro
Sector: Olie en gas

ExxonMobil volgde pas na twee dagen zijn rivalen in Rusland. Vorige week dinsdag liet het energiebedrijf weten de activiteiten in Russisch aardgas-en olie te staken - goed voor zo'n 3,7 miljard euro. ExxonMobil kondigde ook aan stappen te ondernemen om uit de Skhalin-1 joint venture te stappen, een van de grootste internationale investeringen in Rusland.

ExxonMobil liet weten dat het niet meer in nieuwe Russische projecten wil investeren, en veroordeelde de oorlog. In een verklaring sprak het bedrijf steun uit aan de internationale reactie op de Russische invasie, en liet weten te voldoen aan alle sanctiemaatregelen.

HSBC

Marktwaarde: 124 miljard euro
Sector: Bankwezen en finance

Britse bank HSBC liet weten de samenwerkingen met Russische banken af te ronden, waaronder de op een na grootste bank in het land: VTB. Deze bank is volgens Reuters een doelwit van de strenge sancties tegen Rusland.

Jaarlijks verdiende HSBC zo'n 14 miljoen euro aan inkomsten uit de activiteiten in Rusland.

Volkswagen

Marktwaarde: 99 miljard euro
Sector: Autofabrikant

De Duitse autofabrikant Volkswagen, eigenaar van luxemerken als Porsche en Audi alsook van Seat en Skoda, liet op 3 maart weten de leveringen aan Russische autodealers per direct stil te leggen.

Volgens The Wall Street Journal leverde VW jaarlijks zo'n 216.000 voertuigen aan Rusland. Dat komt neer op 2,4 procent van de wereldwijde verkoop van het bedrijf.

Disney

Marktwaarde: 243 miljard euro
Sector: Entertainment

Disney was het eerste grote entertainmentbedrijf dat de bioscooppremieres in Rusland een halt toeriep. De multinational achter Mickey Mouse, maar ook eigenaar is van de Star Wars- en Marvel-megafranchises, stopt met het vertonen van films in Rusland vanwege de invasie van Oekraïne. Disney had meerdere releases de komende maaden op de agenda staan voor de Russische markt.

Netflix

Marktwaarde: 150 miljard euro
Sector: Streamingdiensten

De streaminggigant legde alle projecten en Russische aankopen stil na de invasie van Oekraïne. Netflix weigerde ook om de Russische staatszenders uit te zenden, een schending van de telecomwetten van Rusland.

Vier Russische Netflix Original-projecten werden uitgesteld, en de productie van een Russische serie werd gestopt. Netflix, bekend van blockbusters als 'The Crown' en 'Bridgerton', zou volgens the Guardian 1 miljoen abonnees hebben in Rusland.

Mastercard

Marktwaarde: 310 miljard euro
Sector: Betalingen en finance

Creditcardmaatschappij Mastercard blokkeerde op 1 maart verschillende Russische financiele organisaties zodat ze geen gebruik meer konden maken van het betalingsnetwerk. Hiermee volgde het de internationale sancties die zijn ingesteld tegen Rusland.

Visa

Marktwaarde: 415 miljard euro
Sector: Betalingen en finance

Mastercard-concurrent Visa blokkeerde eveneens Russische bedrijven van het betaalnetwerk.

"Visa neemt meteen actie om in compliance te zijn met de ingestelde sancties", liet het bedrijf in een verklaring weten. "Wij zijn bereid om ons ook te voegen aan additionele sancties. Onze gedachten zijn bij het Oekraïense volk en iedereen die getroffen is door de oorlog. We hopen op een snelle en vredige oplossing van de situatie."

Lees meer over de oorlog in Oekraïne: